Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ekim ayı enflasyon verilerini değerlendirdi.
ATSO Başkanı Çetin, enflasyonu ekonomide verimliliği düşüren, kaynakların spekülatif alanlara kaymasını sağlayan, gelir dağılımını bozarak sosyal ahlakı ve sosyal barışı tehdit eden ciddi bir sorun olarak tanımladı. Başkan Çetin, ekonomide bir dönemlik yüksek büyüme için enflasyona razı olmak hatasına düşülmemesi gerektiğini belirterek şöyle konuştu:
“Ekim ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 2,39, Yİ ÜFE’de yüzde 5,25 olarak açıklandı. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 19,89, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 46,31 olmuştur. TÜİK verilerine baktığımızda, TÜFE endeksinde kapsanan 415 maddeden 331’inin fiyatının yükselmiş olduğunu, enflasyon artışında buğday,bulgur ve unlu mamuller, giyim, ev eşyaları, sigara, odun ve kömür, akaryakıt fiyatlarındaki artışların belirleyici olduğunu görüyoruz.”
ÜRETİCİ ENFLASYONU ARTIŞA GEÇTİ
Yıllık enflasyonun giyimde yüzde 8’de, kira artışında yüzde 12’de kalması, Ekim ayında otomobil fiyatlarında artış görülmemesinin enflasyon hesaplaması konusunda soru işaretleri doğmasına neden olduğunu belirten ATSO Başkanı Çetin, “Üretici enflasyonunun yeniden artışa geçerek aylık yüzde 5,25, yıllık yüzde 46,31 düzeyine gelmesi de enflasyon endişelerimizi artırmıştır” dedi.
Üretici enflasyonunun petrol ürünleri, doğal gaz, gıda, tekstil, metal fiyatları kaynaklı olarak yükseldiğine dikkat çeken ATSO Başkanı Davut Çetin, “Merkez Bankası’nın döviz kuru artışını tetiklemesi, girdi maliyetleriyle birlikte enflasyonun yeni bir ivme kazanmasına neden olmuştur” yorumunu yaptı.
BEKLENTİLERİ YÖNETECEK BİR HEDEF ÇIPASI GEREKİYOR
“2021 yılına enflasyonun tek haneye düşürülmesi hedefiyle girdiğimiz halde şimdi yüzde 20 bandına yerleşen bir enflasyonla karşı karşıyayız” diyen ATSO Başkanı Çetin, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Pandemi etkilerine, temel gıda ve enerji fiyatlarında artışa rağmen yıllık enflasyon G20 ülkelerinde yüzde 4,6, Avrupa Birliği’nde yüzde 3,6, ABD’de yüzde 5,4, Japonya’da yüzde 0,2, Endonezya’da yüzde 1,6 düzeyindedir. Dünyada yalnızca 11 ülkede enflasyon yüzde 20’nin üzerindedir ve bu ülkeler çoğunlukla Afrika ülkesidir. Enflasyon, bir ekonomide verimliliği düşüren, kaynakların spekülatif alanlara kaymasını sağlayan, gelir dağılımını bozarak sosyal ahlakı ve sosyal barışı tehdit eden ciddi bir sorundur. Türkiye’nin gelişmiş ülkeler arasına girememesinde Osmanlı döneminden bu yana 500 yıldır önlenemeyen yüksek enflasyon faktörü de rol oynamıştır. 2005 2015 döneminde gerçekleşen tek haneli enflasyon kazanımının korunamaması ve yeniden yüksek enflasyon ekonomisine dönüş, beklentilerin kalıcı olarak bozulması ve ekonomide yapısal zayıflık risklerini beraberinde getirmektedir. Döviz kuru artışı ve enerji fiyatları enflasyon baskısını devam ettirirken beklentileri yönetecek bir hedef çıpası kalmamıştır. Bu nedenle ekonomide bir dönemlik yüksek büyüme için enflasyona razı olmak hatasına düşülmemeli, para ve maliye politikaları, özellikle Merkez Bankası kararları tekrar gözden geçirilmelidir.”
ATSO Başkanı Davut Çetin, Akdeniz bölgesinde enflasyonun TÜFE oranı, aylık yüzde 2,42, on aylık yüzde 18,14 ve yıllık bazda yüzde 22,53 olarak gerçekleştiğini sözlerine ekledi.